प्रभाकर वटी/Prabhakar Vati

मंडळी आज आपण बर्याच दिवसा नंतर एका गुणकारी आयुर्वेदिक औषधाची माहीती घेणार असून ही औषधी केवळ , ह्रदय रोगा शी संबंधित नाही तर अनेक आजारात वापरता येणारी गुणकारी औषधी आहे भैषज्य रत्नावलीतील वरील श्लोकात या औषधीचा उल्लेख सापडतो या श्लोकात यातील कंटेन्ट बदल माहिती आहे.

 

माक्षिकं लौहमभञ्च तुगाक्षीरी शिलाजतु।

 

क्षिप्त्वा खल्लोदरे पश्चाद्भावयेत् पार्थवारिणा।।

 

वल्लद्वयमितां कुर्याद् वटीं छायाविशोषिताम्।

 

प्रभाकरवटी सेयं हृद्रोगान् निखिलाञ्जयेत्।। – भैषज्य रत्नावली 33/40-41

 

घटक ःयामध्ये शुद्ध शिलाजित, अभ्रक भस्म, स्वर्ण माक्षिका भस्म, लोहा भस्म,वौशलोचन चुर्ण, आणि अर्जुन स्वरस सारखे घटक असतात जे हृदयाचे आरोग्य राखण्यास मदत करतात

  आता थोड विंग्रजीत विस्कटूनपण सांगतो म्हणजे कळायला सोप्प जाईल.

  Prabhakara Vati is a herbal Ayurvedic medicine used to treat heart-related problems.Prabhakar Vati helps to manage the symptoms of heart disease and improve heart function properly. Prabhakar Vati mainly prescribed in heart diseases with the aggravation of Pitta Dosha and Vata Dosha. It also reduces on Kapha Dosha. Therefore, it can be used in all patients with heart disease regardless the Dosha consideration. The main purpose of this medicine to provide strength to the heart and improve heart functions.

It also helps maintain normal blood pressure and heart rate, congestive heart failure, myocarditis (inflammation of the heart muscle), heart palpitation, atrial fibrillation (AF) and coronary artery disease (CAD).It is also beneficial in restlessness, hyperacidity, gastritis, loss of appetite, vertigo, sour belching and anaemia.

  Regular use of Prabhakar Vati improves the strength of cardiac muscles that helps to keep healthy heart function

आता आपल्या मराठी भाषेत याचे औषधी फायदे पाहूया.

 

औषधी फायदे ः

*ह्रदय रोग,कोलेस्टेरॉल,उच्च रक्तदाब

आयुर्वेदानुसार, प्रभाकर वटीमध्ये हृदय (कार्डियाक टॉनिक) गुणधर्म आहे जे हृदयाच्या स्नायूंची ताकद सुधारण्यास मदत करते, ज्यामुळे हृदय निरोगी राहते. प्रभाकर वटीमध्ये असलेले काही आयुर्वेदिक घटक वात दोषाचे व्यवस्थापन करतात जे उच्च रक्तदाब नियंत्रित करण्यास मदत करतात. यामध्ये दीपन (भूक वाढवणारे) आणि पाचन (पचन) गुणधर्म देखील आहेत जे जमा झालेले खराब कोलेस्टेरॉल काढून टाकतात आणि रक्तातील कोलेस्टेरॉलची पातळी सामान्य ठेवतात.

 

*हार्ट फेल्युअर 

ज्याला कंजेस्टिव्ह कार्डियाक फेल्युअर देखील म्हणतात ही अशी स्थिती आहे ज्यामध्ये वेंट्रिकल्स   शरीराच्या अवयवांना रक्त पंप करण्यास असमर्थ असतात. अशा परिस्थितीत प्रभाकर वटी हा एक चांगला पर्याय आहे. हयातील  घटक हृदयाला  बळकट करून आणि भार कमी करून त्याचे कार्य करण्यास असमर्थ ठरणाऱ्या विविध समस्यांचे निराकरण करण्यात मदत करू शकतात आणि ते सामान्य लक्षणांमध्ये देखील मदत करू शकतात (जसे की श्वास लागणे, अनियमित हृदयाचा ठोका. अनियमित नाडी इत्यादीपासून आराम देऊ शकतात.  हृदयाशी संबंधित विविध अस्वस्थता हाताळण्यासाठी प्रभाकर वटीचे घटक वैयक्तिकरित्या ही वापरले जाऊ शकतात.

 

*उच्च रक्तदाब 

हा हृदयविकाराचा एक मोठा आजार आहे. यामुळे स्ट्रोकची शक्यता वाढते. यामुळे घातक परिणाम होऊ शकतात; म्हणून, सतत काळजी आणि देखरेख गरजेची असते. या स्थितीसाठी करता येण्याजोग्या विविध उपायांपैकी प्रभाकर वटी आहे. तीची शिफारस नॅशनल हेल्थ पोर्टल ऑफ इंडियाने केली आहे.

 

*अशक्तपणा ,हिमोग्लोबिन,अनियमित ह्रदयाचे ठोके

 

 रक्तपेशींमध्ये कमी रक्त किंवा हिमोग्लोबिन (एक प्रथिने) मुळे उद्भवणारी स्थिती आहे. लोह भस्मा, प्रभाकर वाटीच्या घटकांपैकी एक, अनियमित हृदयाचे ठोके जे अशक्तपणामुळे उद्भवतात, या स्थितीत मदतकरू शकते. लोह भस्म हेमॅटिनिक एजंट म्हणून कार्य करू शकते आणि रक्त पेशी किंवा हिमोग्लोबिनचे उत्पादन उत्तेजित करू शकते. अशाप्रकारे, ते अशक्तपणाच्या मुख्य कारक घटकाशी लढण्यास मदत करू शकते.

 

*मज्जातंतू च्या दुखण्यावर.

प्रभाकर वटीमध्ये अभ्रक भस्म असते जे मज्जातंतूंसाठी चांगले उपयोगी ठरू शकते.  असे आढळून आले आहे की याचा मज्जातंतूंसाठी संभाव्य उपयोग आहे आणि ते ऊतींच्या बळकटीकरणासाठी आणि पुनर्वसनासाठी उपयुक्त ठरू शकते. हे अशक्त मज्जातंतू ऊतक दुरुस्त करण्यात मदत करू शकते.

 

*चैतन्य, उत्साह, व अँन्टी ऐजींग गुणधर्म.

प्रभाकर वटीमध्ये लोह भस्म असल्याने व्यक्तीची ऊर्जा वाढवण्यास आणि त्यांना उत्साही वाटण्यास मदत होऊ शकते चैतन्य वाढवण्यासही ते उपयुक्त ठरू शकते. त्यात वृद्धत्वविरोधी गुणधर्म देखील असू शकतात.

 

*हृदय आणि फुफ्फुसांशी संबंधित रोगांवर उपचार करण्यासाठी हे औषध सर्वोत्तम औषध आहे. यामुळे हृदय आणि फुफ्फुसांना ताकद मिळते.

 

*हृदयाच्या झडपा मजबूत करण्यास आणि शरीराला कार्यक्षमतेने रक्त पंप करण्यास मदत करू शकते.

 

*फुफ्फुस ताकदवान होतात.

हृदय आणि फुफ्फुसांशी संबंधित रोगांवर उपचार करण्यासाठी हे औषध सर्वोत्तम औषध आहे. यामुळे हृदय आणि फुफ्फुसांना ताकद मिळत.

 

*लिव्हर/यकृताचा आकार (थोडक्यात फँटी लिव्हर)

 वाढल्याने शरीरात अनेक प्रकारचे आजार होऊ लागतात. हृदयविकार देखील यापैकी एक आहे. या त्रासात प्रभाकर वटी विशेष फायदेशीर आहे.

 

*झोपः

तणावामुळे किंवा इतर कारणांमुळे योग्य वेळी झोप न लागण्याची समस्या कायम राहते. या समस्येतून बाहेर पडण्यासाठी लोक झोपेच्या गोळ्या घेण्यास सुरुवात करतात. या झोपेच्या गोळ्या घेतल्याने व्यक्तीच्या शरीरात असे अनेक नुकसान होऊ लागतात, ज्याची त्या व्यक्तीला माहितीही नसते.या तोट्यांमुळे अनेक आजार शरीरात जन्म घेतात. प्रभाकर वटी निद्रानाशाच्या बाबतीत योग्य आहेत. याचे सेवन केल्याने व्यक्तीला योग्य वेळी झोप येण्यासोबतच कोणतेही नुकसान होत नाही.अशा लोकांनी प्रभाकर वटी यांचा वापर केल्यास त्यांना खूप फायदा होतो.

 

*डोळ्याचे आजार ः

प्रभाकर वटीचा वापर डोळ्यांच्या विविध आजारांवर फायदेशीर आहे जसे की डोळे लाल होणे वगैरे

 

*काविळः

काविळीतही प्रभाकर वटी फायदेशीर आहे. कावीळ झालेल्या लोकांना प्रभाकर वटी वापरून फायदा होऊ शकतो.

 

*चक्कर, भोवळ,व्हर्टीगो

 जेव्हा एखादी व्यक्ती अशक्त असते तेव्हा त्याच्या दैनंदिन दिनचर्यामध्ये चक्कर येणे, निराशा, अनास्था, लवकर थकवा यासारख्या समस्या उद्भवतात. प्रभाकर वटी वापरून शारीरिक दुर्बलता पूर्णपणे नाहीशी होऊ शकते. शारीरिक दुर्बलता माणसाला अशक्तपणा देते आणि प्रभाकर वटी माणसाला शक्ती देते.

 

*विर्याच्या संदर्भातील आजारात

प्रभाकर वटी देखील वीर्य विकार बरे करण्यास मदत करते.

 

*मधुमेहात फायदेशीर ः

प्रभाकर वटी डायबेटीस पेशंट ला देखील सहाय्यक औषधी म्हणून दिल्यास फायदेशीर ठरते.

 

*श्वास, दम,धाप लागणे

 

अनेक वेळा एखादे छोटेसे काम केल्यावर माणसाला श्वास घ्यायला त्रास होणे, दम लागायला सुरुवात होते किंवा त्याचा श्वास फुलू लागतो. ही समस्या नंतर श्वासोच्छवासाशी संबंधित एक मोठी समस्या बनू शकते. श्वास घेण्यात अडचण, धाप लागणे यासारख्या समस्या दूर करण्यासाठी प्रभाकर वटी हे औषध वापरले जाते. या वटीतील औषधी गुणधर्म श्वासोच्छवासाची समस्या दूर करण्यास मदत करतात आणि या समस्यांपासून व्यक्तीला मुक्त करतात.

 

*सूज/स्वेलींग

शरीरातील सूज, मग ती किडनी निकामी झाल्यामुळे असो किंवा इतर कोणत्याही कारणामुळे, प्रभाकर वटी वापरल्याने शरीरातील कोणतीही सूज सहज आणि कोणत्याही दुष्परिणामाशिवाय दूर होऊ शकते.शरीरात सततची सूज शारीरिक वेदना होऊ शकते. काहीवेळा सूज स्वतःच बरी होते, परंतु ती दीर्घकाळ राहिल्यास अनेक समस्या उद्भवू शकतात. या सर्व समस्या टाळण्यासाठी किंवा त्यापासून मुक्ती मिळवण्यासाठी प्रभाकर वटीचा वापर अतिशय योग्य आहे.

 

*किडनी फेल्युअर ः

जर तुमची किडनी काही कारणाने खराब झाली असेल आणि तुम्ही अनेक प्रकारचे उपचार केले असतील, परंतु तरीही तुम्हाला आराम मिळत नसेल तर प्रभाकर वटीच्या सेवनाने किडनीशी संबंधित सर्व समस्या दूर होतात.मूत्रपिंड हा मानवी अवयव आहे ज्याचे मुख्य कार्य मूत्र तयार करणे आणि रक्त शुद्ध करणे आहे. किडनीमध्ये समस्या असल्यास लघवी आणि रक्ताशी संबंधित समस्या नक्कीच येतात. प्रभाकर वटी हे किडनीच्या समस्यांवर खात्रीशीर उपाय आहे.

 

*मंद पचनशक्ती, अपचन,गँस,बध्दकोष्ठ,भूक लागणे.

जर एखाद्या व्यक्तीला नियमितपणे अपचन, गॅस किंवा बद्धकोष्ठता यासारख्या समस्यांचा सामना करावा लागत असेल तर कदाचित त्याची पचनशक्ती मंदावली असावी. पचनक्रिया मंदावल्याने अन्नाचे पचन नीट होत नाही, त्यामुळे अपचन, गॅस, बद्धकोष्ठता यासारख्या समस्यांना सामोरे जावे लागते. प्रभाकर वटीचे सेवन केल्याने मंद पचनशक्ती तीव्र होते, त्यामुळे अन्नाचे पचन सोपे आणि जलद होते आणि माणसाला लवकर आणि योग्य प्रमाणात भूकही लागते.

 

*संसर्ग जन्य विकार, सर्दी ताप,कमकुवत प्रतिकारशक्ती

अनेक मुले, वृद्ध आणि तरुण शारीरिकदृष्ट्या कमकुवत आहेत आणि त्यांची प्रतिकारशक्तीही कमी आहे. कमी प्रतिकारशक्तीमुळे, कमकुवत लोकांना एक किंवा दुसर्या संसर्गाचा त्रास होतो. अधूनमधून सर्दी, ताप, खोकला आता नियमितपणे माणसाला घेरतो. अशा परिस्थितीत प्रभाकर वटीचे सेवन केल्याने संसर्ग दूर होतो आणि व्यक्तीही त्यांच्यापासून दूर राहते. ही वटी संसर्गजन्य रोगांबरोबरच तीव्र तापामध्येही खूप फायदेशीर ठरली आहे.

 

*कफ खोकला

प्रभाकर वटी खोकल्यापासून मुक्त होण्यास मदत करते. ही वटी मुख्यतः कफासह खोकल्यामध्ये फायदेशीर आहे. याच्या वापराने शरीरातील कफ संतुलन राखले जाते आणि कफ खोकला संपतो.

 

*पित्त व वात दोषांचे संतुलनः

जेव्हा एखाद्या व्यक्तीच्या शरीरातील पित्ताचे संतुलन बिघडते तेव्हा पचनाच्या समस्या उद्भवतात आणि वात दोषाचे संतुलन बिघडले तर शरीराच्या क्रियाकलापांवर परिणाम होतो.या दोषांचा समतोल साधण्यासाठी प्रभाकर वटी हे अत्यंत महत्त्वाचे औषध आहे. हे दोष वाढल्यावर प्रभाकर वटीचे सेवन करावे.

 

*दुष्परिणाम किंवा काही महत्त्वाच्या सुचना ः

या औषधीचे काही ही दुष्परिणाम अढळून आलेले नाहीत.पण व्यक्ती प्रकृती परत्वे काही बदल जाणवल्यास आपल्या आयुर्वेदिक डॉ/वैद्य ना कळवा.

 

*ही वटी घेण्यापूर्वी गर्भवती महिला आणि स्तनपान देणाऱ्या महिलांनी डॉक्टरांचा सल्ला घ्यावा.

 

*जुनाट रुग्णाने देखील ही वटी खाण्यापूर्वी डॉक्टरांचा सल्ला घ्यावा.

 

*वेगवेगळ्या आजारांमध्ये वटीच्या सेवनाचे प्रमाणही वेगवेगळे असते, त्यामुळे सल्ल्याशिवाय मनानेच त्याचे सेवन करू नये.